Op welk level zit jouw stressniveau?

Wat is stress?

Stress kent verschillende defenities en heeft voor jou wellicht nog een heel persoonlijke betekenis.
Maar dit vertellen de boekjes:

• Van Daele: spanning, druk, stress, belasting
• Wikepedia: Stress is een vorm van spanning die in het lichaam van mensen, dieren of planten optreedt als reactie op externe prikkels en die gevolgd wordt door een bepaald patroon van fysiologische reacties.
• Vlaams Gezondheidsinstituut: Stress is als een weegschaal. Aan de ene kant vind je zaken die je leven moeilijk kunnen maken, zoals ziekte, financiële onzekerheid, conflicten op het werk … Aan de andere kant heb je de zaken die ons energie en kracht geven: een goede relatie, fijne vrienden, gevoel voor humor … De weegschaal zal wat op en neer schommelen, maar liefst is ze ongeveer in balans. Wanneer de balans verstoord wordt, ervaar je stress.
  
   https://www.youtube.com/watch?v=-Zc-JwlnHk4&feature=emb_imp_woyt
  
  Ook de Vlaamse overheid zet steeds meer in op Mentaal Welbevinden. Zo ontwikkelden ze de geluksdriekhoek om mee aan de slag te gaan in scholen, gemeenten, bedrijven,… Meer info: https://www.gezondleven.be/themas/mentaal-welbevinden/geluksdriehoek

Tot slot wil ik graag gebruik maken van de definitie van Séverine Van De Voorde uit haar boek “Van stress naar veerkracht”. Zij beschrijft het als volgt:

Stress is het geheel van reacties (gedachten, gevoelens, gedrag)
die het gevolg zijn van de activatie van het lichaam (=stressrespons)
naar aanleiding van de detectie van prikkels die actie vereisen of zo geïnterpreteerd worden (=stressoren)

Om het wat duidelijker te maken, geef ik een voorbeeld:
Ik krijg een boos telefoontje van mijn baas om te zeggen dat het verslag van de vergadering nog niet heeft gekregen. (stressor). Onmiddelllijk reageert mijn lichaam met een verkrampt gevoel in mijn buik, blozende wangen en een droge mond (stressrespons). Wanneer de telefoon neerligt gaat er vanalles door me heen: “Ik ben niet goed genoeg”, “Ik heb een fout gemaakt”,…

Maar stress hoeft helemaal niet negatief te zijn:
Ik doe mijn eerste facebooklive en zit vijf minuten al helemaal klaar om er in te vliegen (stressor). Ook hier gaat mijn lichaam reageren: kriebels in mijn buik, klamme handjes, droge mond,… Maar mijn gedachten en gevoelens zijn helemaal anders: “Ik ga dit kunnen”, “Ik heb er zin in”, “Mijn presentatie ziet er goed uit”,…

Stress kan dus zowel positief als negatief zijn. In het boek van Séverine spreekt ze over stresslevels die je doorheen de dag doorloopt.

 

Op welk stresslevel zit jij?

Op onderstaande grafiek zie je twee lijnen:

• Verticaal: de arousel of de mate waarin jouw stresssysteem wordt geactiveerd
• Horizontaal: het verloop in tijd (bv. een dag)

Elke fase behoort ook tot een bepaalde zone. Meer info lees je verder onder de afbeelding.

• Level – 1: (totale) onderprikkeling
  Het stresssysteem is in underdrive, wat zorgt voor een niet – functioneren door te weinig stimulatie. We voelen ons loom, passief, verveeld. We hebben weinig doelen en kunnen nog moeilijk tot genieten komen. Totale onderprikkeling gaat daarin nog een stapje verder waardoor we denken aan lusteloos, verdoofd, geen contact met onszelf of met de buitenwereld.
• Level 0: ontspanning
  Ons stresssysteem is in rust. Dit is het ideale moment voor herstel en recuperatie. We voelen ons ontspannen, sereen, rustig.
• Level 1: comfort
  Ons systeem is geactiveerd waardoor we functioneren en presteren, maar we niet worden uitgedaagd. Het zijn zaken die we gewoon zijn, activiteiten waar we ons veilig voelen, geen grote inspanningen vragen en die we goed kennen.
• Level 2: drive
  In deze fase wordt ons systeem alert, maar nog niet in die mate dat we in een soort overdrive gaan. We zitten in een bepaalde flow van energie, motivatie, optimale focus, doelgerichtheid en controle. Vaak heeft dit ook een zekere boost aan je zelfvertrouwen en zeer voldaan gevoel door het plezier en enthousiamse dat we hierin beleven.
• Level 3: spanning
  Hier gaan we een stapje verder. Er is zeker nog plezier, maar we staan toch wat scherper want we worden uitgedaagd. Het gaat om iets wat we nog nooit eerder gedaan hebben, iets nieuws wat we leren, iets wat we niet gewoon zijn. Dit is dan ook de plaats waar we leren, waar we groeien en waar we onszelf een stretchen.
• Level 4: (totale) overprikkeling
  Hoewel in de vorige situatie er nog sprake is van positieve stress, spreken we hier enkel van negatieve stress. We voelen ons overspoeld en niet meer in stand om te groeien of te veranderen, integendeel we spreken van paniek, chaos en dit alles kan verlammend werken. We gaan in de vecht – of vluchtrespons. Bij levensbedreigende situaties is dat gezond en levensreddend, maar wanneer we constant in deze vibe zitten dan is dit niet meer functioneel en zal het ons belemmeren.

Ga hier zelf mee aan de slag en beschrijf jouw dalen en pieken.

Ga zelf aan de slag!

Wil je zelf aan de slag, download dan deze pdf!
Hou een week lang jouw stresslevel bij en beantwoord de bijhorende vragen om een beter inzicht te krijgen.